Post hbo opleiding Verlies- en rouw therapie
Verlies en rouw zijn onlosmakelijk met ons leven verbonden. Toch vinden we het vaak lastig om met onze eigen verliezen en de rouw van anderen om te gaan. Ook professionals kunnen last hebben van handelingsverlegenheid bij rouw. Om sociaal professionals toe te rusten op het omgaan met verlies- en rouwproblematiek, is deze therapeutische vervolgopleiding in samenspraak met het werkveld ontwikkeld. De opleiding leidt op tot erkend Verlies- en rouwtherapeut en biedt mogelijkheid tot vergoeding vanuit de complementaire zorg door zorgverzekeraars.
“Een therapeutische vervolgopleiding voor sociaal professionals die in hun werk te maken krijgen met verlies- en rouwproblematiek.”
Wat is verlies- en rouwverwerking?
Verlies- en rouwverwerking kan beschouwd worden als een gezonde reactie op het verliezen van diegene of datgene waar je aan gehecht was. Tegelijkertijd kan een rouwproces een groot beroep doen op de veerkracht van een persoon.
Door het verlies kan de rouwende zichzelf en de wereld anders gaan ervaren. Wat vroeger belangrijk was, lijkt er nu niet langer toe te doen. De wereld draait door, maar het eigen leven lijkt stil te staan.
Een rouwende krijgt te maken met 'de dubbele realiteit van verlies': hij staat voor de opgave geplaatst om enerzijds te onderkennen dat het verlies in zijn leven écht heeft plaatsgevonden en anderzijds onder ogen te zien dat, hoezeer nu alles ook verandert is, zijn eigen leven tegelijkertijd verder gaat.
Tijdens het rouwproces zal de rouwende dus afwisselend aandacht moeten besteden aan het verlies én aan het leven dat weer opgebouwd moet worden. Stroebe en Schut (2010) noemen deze heen-en-weer gaande pendelbeweging tussen verlies- en hersteloriëntatie het duale proces van rouwverwerking. De rouwende werkt op twee fronten tegelijk: het verwerken van het verlies én het weer opbouwen van zijn toekomst.
Dit proces kan een zware opgave zijn. In het werkveld komen we regelmatig cliënten tegen die moeite hebben hun verlies het hoofd te bieden. Dit komt soms door de ernst en omvang van het door hen meegemaakte verlies, maar ook door eerdere negatieve ervaringen in hun leven waardoor hun veerkracht al voorafgaande aan het verlies werd aangetast.
Binnen de opleiding hanteren wij het uitgangspunt dat ervaringen in onze voorgeschiedenis van grote invloed zijn op hoe flexibel wij met veranderingen kunnen omgaan. Negatieve, onveilige ervaringen in het verleden kunnen leiden tot maladaptieve automatische reactiepatronen in het heden. Deze reactiepatronen hadden vroeger een functie (overleving), maar kunnen nu het gezonde rouwproces van de cliënt belemmeren. Dit kan zich uiten in verschillende biopsychosociale problemen en klachten. In dat geval kan (tijdelijke) ondersteuning door een verlies- en rouwtherapeut nodig zijn.
Wat doet een verlies- en rouwtherapeut?
De verlies- en rouwtherapeut ondersteunt de cliënt in het op verhaal komen over zijn verlies. Een beluisterd en begrepen verhaal helpt de cliënt bij het stap voor stap kunnen integreren van het verlies in zijn leven.
Deze integratie van het verlies kan verstoord worden door rigide overlevingspatronen bij de cliënt. Zijn denken, voelen en handelen zijn hierdoor niet langer afgestemd op dat wat zijn verliessituatie van hem vraagt.
Bijvoorbeeld: ‘Ik mag niet zwak zijn’; ‘Het is alweer een jaar geleden, waarom zit ik er nu nóg mee?’; of: ‘Anderen zien ze me aankomen als ik ze vertel hoe het echt met me gaat. Ik kan dit beter voor mezelf houden’.
Wanneer de cliënt door de rouwtherapeut ondersteund wordt bij het ontwikkelen van gezonde emotieregulatie en realistische betekenisgeving kan de cliënt leren om weer open af te stemmen op wat zijn eigen binnen- en buitenwereld na het verlies van moment tot moment nodig hebben.
Dit zorgt dat vastgelopen rouw weer in beweging kan komen en de cliënt zijn eigen unieke pendelbeweging tussen verlies- en hersteloriëntatie kan hervatten. Daarnaast is de therapeut ook alert op het vroegtijdig signaleren van risicofactoren die kunnen leiden tot een (ernstig) gecompliceerd rouwproces.
Inhoud van de opleiding
Onze studenten Verlies- en rouwtherapie worden opgeleid vanuit de vanuit de principes van de Persoonsgerichte psychotherapie. Door vanuit de persoonsgerichte grondhoudingen echt aanwezig (present) te zijn en blijven bij de cliënt en zijn rouwproces, is de therapeut een rolmodel voor zijn cliënt. Hierdoor leert de cliënt om tijdens zijn rouwproces zelf ook aanwezig te zijn en blijven bij datgene wat er in zijn buiten- en binnenwereld gebeurt en wat dit nodig heeft.
De therapeut stemt daarom steeds opnieuw af op de aanwezige beleving bij de cliënt. Hierdoor leert de cliënt zijn eigen ervaringen serieus nemen en leert hij herkennen welke behoeftes zijn beleving uitdrukt. In het geval van ‘beknellingen’ kan de therapeut specifieke interventies vanuit de persoonsgerichte psychotherapie inzetten die de cliënt ondersteunen om weer flexibel te kunnen denken, voelen en handelen. Op deze manier wordt de cliënt niet langer ‘gegijzeld’ door oude, rigide overlevingspatronen, maar kan hij het hoofd gaan bieden aan wat zijn verliessituatie in het hier-en- nu van hem vraagt.
In de opleiding komen de volgende onderwerpen aan bod:
- stilstaan bij je eigen levensverhaal en verliesgeschiedenis;
- hedendaagse rouwmodellen;
- procesmatig, methodisch rouwbegeleiding bieden;
- hechting en rouw;
- het persoonsgerichte gedachtegoed;
- houding en gespreksvaardigheden bij rouw;
- therapeutisch omgaan met oude overlevingspatronen in denken, voelen en handelen;
- de cliënt ondersteunen bij het hervinden van zin- en betekenisgeving na verlies;
- de cliënt ondersteunen bij het hervinden van gezonde emotieregulatie;
- de cliënt ondersteunen bij het integreren van levensgebeurtenissen in zijn identiteit en levensverhaal;
- Narratief werken;
- Emotion Focused Therapy (EFT);
- Focusing;
- Interactioneel werken;
- werken met rituelen;
- creatieve werkvormen bij rouw;
- verlies en rouw gedurende de menselijke levensloop (incl. 'levend verlies');
- psychopathologie en gecompliceerde rouw;
- supervisie, intervisie, leertherapie;
- zelfzorg;
- eigen praktijkvoering.
Na deze opleiding
Na deze post bachelor opleiding is de afgestudeerde in staat om als verlies- en rouwtherapeut cliënten zelfstandig te begeleiden bij hun rouwproces. Deze begeleiding kan plaatsvinden vanuit een dienstverband bij een reguliere organisatie, of vanuit een eigen praktijk.
Wanneer de student voorafgaande aan de post bachelor opleiding Verlies- en rouwtherapie reeds beschikt over een diploma van een erkende (d.w.z. een NVAO geaccrediteerde) hbo-/w.o. opleiding in één van deze studierichtingen, dan kan hij zich, onder de huidige regelingen, inschrijven als erkend Verlies- en rouwtherapeut bij verschillende therapeutische beroepsverenigingen. Door inschrijving bij een beroepsvereniging kan zijn begeleiding vanuit eigen praktijk geheel of gedeeltelijk als complementaire zorg vergoed worden door de zorgverzekeraars. Hier is een kort aanvullend studietraject voor nodig. Dit traject vormt het laatste half jaar van de opleiding. Voor meer details over zelfstandig en vergoed therapeut worden lees hier verder.
Praktische informatie
De post bachelor opleiding Verlies- en rouwtherapie is een vervolgopleiding voor beroepskrachten die in hun werk te maken krijgen met rouwproblematiek. Het betreft een 2,5 jarige deeltijd opleiding die een therapeutische verdieping vormt op Sociaal Agogische hbo- en universitaire vooropleidingen, zoals: Social Work, MWD, SPH, CMV, Creatieve Therapie, Psychologie, Pedagogiek, Kunstzinnige therapie, Humanistiek, Pastoraal Werk, master Orthopedagogiek, (hbo Toegepaste) Psychologie, hbo Counseling, HBO-V, Verpleegkunde A, B of Z, of een opleiding die tot een ECP-certificaat leidt.
Fasering
De opleiding bestaat uit drie fasen:
Fase 1. De opleiding start met het neerzetten van het opleidingskader. In de lessen wordt onderzocht en besproken hoe verlies en rouw onlosmakelijk met ons leven verbonden zijn en hoe we rouw als een gezond aanpassingsmechanisme kunnen opvatten. We laten studenten kennismaken met de historische en culturele ontwikkelingen die er door de tijd heen in ons denken over rouw hebben plaatsgevonden. We maken kennis met de persoonsgerichte visie op de gezonde groei en ontwikkeling van de mens en staan stil bij hoe 'scheefgroei' tot verstoringen in het natuurlijke rouwproces kunnen leiden.
Fase 2. Tijdens de tweede fase van de opleiding besteden wij aandacht aan specifieke methoden en interventies vanuit de persoonsgerichte psychotherapie die ingezet kunnen worden wanneer het gezonde rouwproces onvoldoende op gang komt. De student leert om tijdens het therapeutisch proces de cliënt in contact te brengen met nieuwe ervaringen, betekenisgeving en handelingsmogelijkheden. Tijdens deze fase oefent de student ook actief met de verschillende werkwijzen in zijn eigen beroepspraktijk.
Fase 3. Studenten die zich als zelfstandig therapeut willen inschrijven bij een beroepsvereniging nemen deel aan fase 3. Deze fase staat in het teken van ervaring opdoen als zelfstandig verlies- en rouwtherapeut. Studenten krijgen lessen over zelfstandige praktijkvoering en leren verwoorden waar de mogelijkheden en grenzen van hun eigen deskundigheid liggen. De nadruk in deze laatste fase ligt op werken aan zelfzorg en het werken met complexe casuïstiek en procesverstoringen.
Locatie en tijden
De opleiding heeft een startmoment in het voorjaar en najaar en duurt 2,5 jaar. De student heeft gemiddeld één keer in de twee à drie weken een lesdag in Utrecht op de vrijdag. Een lesdag duurt van 9.30 tot 16.30 uur. De lesdagen vinden plaats in Utrecht.
Studiebelasting
De studiebelasting is gemiddeld 8 uur per week, waarvan eenmaal in de twee à drie weken een lesdag.
Prijs
€ 7.025,- (vrijgesteld van btw.)
Dit is inclusief:
- minimaal 25 lesdagen verdeeld over 2,5 jaar
- lunchbuffet, koffie/thee/frisdrank tijdens alle lesdagen
- 10 supervisiezittingen begeleid door een geregistreerd supervisor
- digitaal en hardcopy studiemateriaal
Dit is exclusief:
- de boekenlijst (deze kan per lichting wat verschillen)
- facultatieve cursus Psychopathologie (onze studenten krijgen € 350 korting)
- facultatieve leertherapie
Nb. Veel studenten zetten hun Individueel Keuzebudget (IKB) in voor een tegemoetkoming in hun studiekosten.
Praktijkplek
Om een wisselwerking tussen theorie en praktijk te garanderen vragen wij onze studenten om parallel aan hun opleidingstraject een (betaalde of vrijwillige) praktijkplek te hebben voor minimaal enkele uren per week. Deze praktijkplek maakt het voor de student mogelijk om te kunnen werken aan studieopdrachten en te kunnen oefenen met het verlenen van procesmatige Verlies- en rouwtherapie.
Diploma
Na afloop van deze post bachelor opleiding krijgt de student een diploma met vermelding van de totale studielast.
Toelatingseisen
U heeft ervaring met het begeleiden van mensen bij verlies en rouw en heeft daar in uw huidige werk betaald of onbetaald mee te maken. Verder beschikt u over een afgeronde sociaal-agogische vooropleiding (op hbo of universitair niveau.) Deze vooropleiding is een voorwaarde om optimaal van deze post bachelor opleiding te kunnen profiteren. Denk hierbij aan opleidingen zoals: Social Work, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, Sociaal Pedagogische Hulpverlening, Cultureel Maatschappelijke Vorming, Creatieve Therapie, Personeel en Arbeid, Ergotherapie, Fysiotherapie, Pabo, Verpleegkunde, Counseling, (Toegepaste) Psychologie, (ortho-)Pedagogiek, Humanistiek, Theologie en Pastoraal Werk.
Accreditatie
De opleiding is CPION geaccrediteerd.
Meer informatie
Graag meer informatie over deze opleiding? Mail ons via [email protected] of bel ons op 06 11 10 50 67.
Klik hier om de factsheet van de opleiding te kunnen downloaden.